📰 Indian Basmati: ਭਾਰਤੀ ਬਾਸਮਤੀ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ — ਨਿਰਯਾਤ ਘਟਿਆ, ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀ ਚਿੰਤਿਤ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 13 ਨਵੰਬਰ 2025
ਭਾਰਤੀ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ, ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
ਅੱਜ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਬਾਸਮਤੀ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ (Export) ਵਿੱਚ 18% ਦੀ ਕਮੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ,
ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤਕ (exporters) ਦੋਵੇਂ ਚਿੰਤਾ ਵਿੱਚ ਨੇ।
ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਉਠਾ-ਬੈਠ,
ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਵੀਆਂ ਇਮਪੋਰਟ ਨੀਤੀਆਂ,
ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ entry ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
---
📉 ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਗਿਰਾਵਟ — ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਘੱਟੀ
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹੋਲਸੇਲ ਅਨਾਜ ਮੰਡੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ,
ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ₹3500–₹3700 ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਸੀ,
ਜੋ ਹੁਣ ਘਟ ਕੇ ₹3100–₹3200 ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਆ ਗਈ ਹੈ।
ਮੁਖੀ ਅਨਾਜ ਵਪਾਰੀ ਸੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ:
> “ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਮੌਸਮੀ ਨਹੀਂ — ਗਲੋਬਲ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਮੰਗ ਘਟਣ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੈ।
ਜੇ ਹਾਲਾਤ ਇੰਝ ਹੀ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵੀ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।”
ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖਾਦ, ਡੀਜ਼ਲ, ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵੱਧਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ
ਇਹ ਨੁਕਸਾਨ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੈ।
---
🌍 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਚੁਣੌਤੀ
ਭਾਰਤੀ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਮੰਗ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ
ਸਾਉਦੀ ਅਰਬ, ਯੂਏਈ, ਈਰਾਕ, ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ:
ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਬਾਸਮਤੀ ‘ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਕੁਆਲਿਟੀ-ਟੈਸਟ ਸ਼ਰਤਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਸਸਤੇ ਰੇਟਾਂ ‘ਤੇ ਚਾਵਲ ਵੇਚੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਮਾਰਕੀਟ ਬਦਲ ਰਹੀ ਹੈ
ਗਲੋਬਲ ਫ੍ਰੇਟ ਚਾਰਜ ਵੱਧਣ ਨਾਲ ਐਕਸਪੋਰਟ ਖਰਚਾ ਵਧਿਆ ਹੈ
Delhi Export Council ਨੇ ਦੱਸਿਆ:
> “ਭਾਰਤੀ ਬਾਸਮਤੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲਾ ਹੈ,
ਪਰ ਕੀਮਤ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਕੁਆਲਿਟੀ ਮਾਪਦੰਡ ਮਾਰਕੀਟ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ।”
---
🌾 ਕਿਸਾਨ ਕੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ?
ਮੋਗਾ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ —
> “ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਫਸਲ ‘ਤੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਚਲਦੀ ਹੈ।
ਜੇ ਨਿਰਯਾਤ ਘਟੇਗਾ, ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।”
ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਕਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ
ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ, ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਉੱਚੇ ਖਰਚੇ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।
ਹੁਣ ਨਿਰਯਾਤ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਹਾਲਾਤ ਹੋਰ ਤਣਾਓਪੂਰਨ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
---
🧪 ਕੁਆਲਿਟੀ ਟੈਸਟ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦੀ ਲੋੜ
ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਗਿਆਨੀ
ਡਾ. ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ —
> “ਬਾਸਮਤੀ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਕੁਆਲਿਟੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਹਰ ਸਾਲ ਕਠੋਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਟੈਸਟਿੰਗ ਲੈਬ, ਪੈਕੇਜਿੰਗ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਸਬਿਲਟੀ ਸਿਸਟਮ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ।”
ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ
ਜੇ ਭਾਰਤ organic ਬਾਸਮਤੀ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਵੇ,
ਤਾਂ ਮੰਗ ਤੁਰੰਤ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
---
📦 ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਜਵਾਬ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾ
ਵਪਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ
ਬਾਸਮਤੀ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਲੱਭ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਨਵੇਂ ਬਾਜ਼ਾਰ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਲਈ
freight subsidy, low-interest loans,
ਅਤੇ marketing support ਦੀ ਚਰਚਾ ਵੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।
---
🧠 News India Online ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਿੱਪਣੀ
ਭਾਰਤੀ ਬਾਸਮਤੀ ਲਈ ਇਹ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੈ,
ਪਰ ਮਾਰਕੀਟ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ
ਜੇ ਕੁਆਲਿਟੀ ਸੁਧਾਰ, ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਮਾਰਕੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ,
ਤਾਂ ਬਾਸਮਤੀ ਮੁੜ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਵਾਪਸੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
--
